Abstrakty posterów
Sesja posterowa: Dobre praktyki w otwieraniu nauki w polskich instytucjach
Anna Tonakiewicz-Kołosowska, Iwona Socik
Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej
Praktyczne aspekty otwierania nauki. Z perspektywy Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej.
Autorki posteru prezentują najważniejsze aspekty współpracy Biblioteki z Uczelnią w zakresie tworzenia i rozwijania otwartej nauki, w ramach realizowanych projektów, takich jak: Baza Wiedzy PW, Biblioteka Cyfrowa PW oraz strategia rozwoju e-usług dla społeczności akademickiej PW.
W posterze omówiono także aktywny udział Biblioteki w realizacji dorocznych obchodów Open Access Week w Politechnice Warszawskiej, organizowaniu warsztatów dla autorów skierowanych do doktorantów i pracowników naukowych oraz prowadzeniu szkoleń w zakresie prawa autorskiego dla bibliotekarzy i pracowników PW.
Podkreślono również rolę bibliotecznej platformy e-learningowej w promowaniu edukacji informacyjnej, w prezentowanych tam otwartych materiałach szkoleniowych.
Katarzyna Panasiewicz
Politechnika Lubelska
Wydawnictwo, Biblioteka Cyfrowa – synergiczne współdziałanie
W strukturze Biblioteki Politechniki Lubelskiej od roku 2010 działa Ośrodek ds. Wydawnictw i Biblioteki Cyfrowej. To połączenie daje doskonałą możliwość nie tylko działalności wydawniczej ale także równoczesnego udostępniania publikacji w sposób otwarty. Ośrodek wydaje w formie serii: monografie, podręczniki, konferencje oraz inne publikacje np. pomoce dydaktyczne, informatory czy sprawozdania. Wszystkie one mają spójną, charakterystyczną dla poszczególnych wydziałów Uczelni, szatę graficzną. Obecnie wydanych jest już ok. 285 monografii, 102 podręczników oraz 35 materiałów konferencyjnych. Wszystkie publikacje w momencie wydania są dostępne w Bibliotece Cyfrowej PL w formie pełnotekstowej. Prace te są udostępniane w oparciu o art. 23 prawa autorskiego (dozwolony użytek). Biblioteka Cyfrowa PL udostępnia również dysertacje. Część z tych prac ma zasięg ograniczony do domeny Biblioteki PL, ale coraz częściej prace doktorskie wydawane przez Ośrodek ds. Wydawnictw i mające formę monografii naukowej są prezentowane w otwartym dostępie. W kolekcji BC PL dostępne są też czasopisma, opisy patentowe czy normy branżowe, których wydawcą jest nie tylko Politechnika Lubelska. W Bibliotece Cyfrowej obserwujemy stały wzrost wykorzystania udostępnianych materiałów. Średnia liczba odwiedzających w ciągu miesiąca to ok. 250 tys., a łączna liczba wyświetleń w miesiącu to ok. 130 tys. Ranking Web of Repositories plasuje naszą Bibliotekę Cyfrową na 8 miejscu w kraju i 798 na świecie. Wieloletnie doświadczenia poparte statystykami pokazują, że rozwiązanie przyjęte w Politechnice Lubelskiej polegające na równoczesnym publikowaniu i udostępnianiu w otwartym dostępie wpływa zarówno na wzrost liczby nowowydawanych publikacji, jak i na stale poszarzający się krąg chętnych do ich czytania.
Jolanta Przyłuska
Instytut Medycyny Pracy imienia prof. dra med. Jerzego Nofera
Droga do otwartej nauki w Instytucie Medycyny Pracy imienia prof. dra med. Jerzego Nofera w Łodzi
Początki realizacji zasad otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w jednostce badawczej jaką jest Instytut Medycyny Pracy imienia prof. dra med. Jerzego Nofera w Łodzi (IMP) sięgają 2007 r. Wtedy to miała miejsce pierwsza instalacja testowa repozytorium tematycznego ECNIS służącego do archiwizacji i rozpowszechniania publikacji powstających w ramach projektu Environmental Cancer Risk, Nutrition and Individual Susceptibility (Środowiskowe uwarunkowania nowotworów, rola diety i indywidualnej wrażliwości). Obecnie repozytorium funkcjonuje jako repozytorium instytucjonalne ECNIS-NIOM zapewniając infrastrukturę do deponowania i upowszechniania zarówno publikacji naukowych jak i danych badawczych. Droga do otwartej nauki jaką przebył IMP przez kolejnych 10 lat jest odzwierciedleniem podejmowanych działań na rzecz wdrażania nowoczesnego systemu dystrybucji wiedzy. Obecnie realizacja zasad otwartego dostępu odbywa się poprzez prowadzenie repozytorium ECNIS-NIOM (droga zielona), wydawanie dwóch czasopism z listy A i indeksowanych w bazie DOAJ (Directory of Open Access Journals) w modelu otwartego dostępu (droga złota) –„Medycyna Pracy” i „International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health” oraz czynności zmierzające do opracowania i przyjęcia polityki w zakresie otwartego dostępu. Ważną role w zakresie wsparcia w zakresie otwartego dostępu dla pracowników naukowych poprzez działania informacyjne, promocyjne i szkoleniowe odgrywa Dział Zarządzania Wiedzą wraz z Biblioteką Naukową IMP.
Magdalena Górska, Dorota Wojtysiak
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Repozytorium Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie przydatnym systemem komunikacji naukowej w Polsce - badania pilotażowe
Celem posteru jest przedstawienie roli Repozytorium Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie w zapewnieniu sprawnego dostępu do informacji o kierunkach i wynikach badań prowadzonych na Uczelni, specjalizacji poszczególnych jej jednostek organizacyjnych oraz pracowników naukowych. Badania pilotażowe zostały przeprowadzone na podstawie danych uzyskanych z Biblioteki Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
Repozytorium Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie nazywane jest także Bazą Dorobku Naukowego Uniwersytetu Rolniczego, ponieważ zawiera informacje o dorobku naukowym pracowników naukowych, doktorantów i studentów, gromadzone zgodnie z wymogami określonymi dla oceny pracowników i jednostek naukowych. W systemie rejestruje się prowadzone na Uniwersytecie prace naukowe, badawcze i wdrożeniowe, a także publikacje naukowe, materiały konferencyjne, rozprawy doktorskie i prace dyplomowe.
Baza Dorobku Naukowego Uniwersytetu Rolniczego stanowi ważną część systemu, ze względu na archiwizację cyfrową pełnych tekstów materiałów dokumentujących prowadzone prace, w tym: monografii, artykułów, rozdziałów z książek i raportów, a także tekstów utworów stanowiących podstawę do nadawania stopni i tytułów naukowych. Dostęp do tych danych mogą ograniczać tylko warunki określone w umowach pomiędzy autorami i właścicielami prac majątkowych do dzieła (wydawcy, instytucje finansujące badania naukowe).
Za aktualność i kompletność danych gromadzonych w Repozytorium Uniwersytetu Rolniczego odpowiada Biblioteka Główna Uczelni we współpracy z wydziałami i jednostkami organizacyjnymi, które zajmują się działalnością naukową, badawczą i dydaktyczną.
System, stanowiący platformę komunikacyjną z innymi środkami naukowymi oraz instytucjami finansującymi badania naukowe, jest sukcesywnie udostępniany od 2013 roku. Koncepcja i projekt techniczny systemu zostały opracowane na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych PW w ramach projektu PASSIM (realizacja w ramach zadania badawczego SYNAT finansowanego ze środków NCBiR).
Podsumowując, Repozytorium Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie umożliwia upowszechnianie dorobku naukowego pracowników naukowych, szybką wymianę wiedzy naukowej, przekazywanie bogatszej i wielowymiarowej informacji naukowej, promowanie badań naukowych, poprawę liczby cytowań, a tym samym korzystnie wpływa na ocenę Uczelni, poprzez podniesienie jej prestiżu i poprawę wyników w ogólnopolskich rankingach.
Badania w ramach tematu BM-4259/2016 i DS-3253/ZAZ zostały sfinansowane z dotacji celowej na naukę przyznanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Karolina Baran, Katarzyna Skotnicka, Ilona Szczudło
Biblioteka Politechniki Krakowskiej
Repozytorium Politechniki Krakowskiej - otwarty dostęp do publikacji naukowych
Politechnika Krakowska należy do uczelni promujących ideę otwartego dostępu w środowisku naukowym w Polsce. Promocja otwartego dostępu odbywa się na różnych płaszczyznach, np. poprzez utworzenie przed dziesięciu laty uczelnianej biblioteki cyfrowej, jednej z pierwszych w Polsce, udostępniającej zasoby na otwartych licencjach, a także przez organizowanie szkoleń i kursów internetowych na temat OA.
W 2006 r. na Politechnice Krakowskiej ukazało się Zarządzenie Rektora Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki z dnia 9 marca 2006 r., akt. z dnia 23 maja 2012 r. w sprawie zasad gromadzenia, opracowania i udostępniania rozpraw doktorskich bronionych na Politechnice Krakowskiej, zobowiązujące autorów do przekazywania rozprawy doktorskiej również w wersji elektronicznej oraz udzielenia zgody na zamieszczenie jej w Repozytorium PK (RPK) na warunkach określonych w umowie licencyjnej.
Platforma SUW, której część stanowi Repozytorium PK, jest otwartym systemem komunikacji naukowej opartym na inicjatywie Open Access, umożliwiającym wymianę wiedzy z zakresu nauk technicznych oraz tworzenie zasobów cyfrowych. RPK plasuje się na 4 pozycji w Polsce wg Ranking Web of Repositories (lipiec 2016 r.). Jest indeksowane przez ogólnodostępne przeglądarki internetowe, co w statystykach przekłada się na dużą liczbę pobrań.
Dziesięcioletnie doświadczenie w tworzeniu i udostępnianiu kolekcji cyfrowych, początkowo w Bibliotece Cyfrowej PK, obecnie w Repozytorium PK - potwierdza rosnące zainteresowanie zbiorami udostępnionymi w otwartym dostępie. Obserwowany trend poszerzania dostępu do zasobów nauki zachęca środowisko naukowe do dzielenia się wynikami pracy w modelu OA. Ważną rolę w tym procesie odgrywa Biblioteka Politechniki Krakowskiej, zapewniając naukowcom techniczne warunki udostępniania wyników ich pracy, a także merytoryczne wsparcie działań związanych z licencjonowaniem dostępu.
Poster ilustruje doświadczenia w otwieraniu dostępu do publikacji naukowych na przykładzie Repozytorium Politechniki Krakowskiej.
Andriy Andrukhiv
Lviv Politechnic National University
Lviv Polytechnic National University Institutional Repository
Lviv Polytechnic National University – is the largest university in Western Ukraine. LPNU consists of 18 institutes and 130 academic departments, has about 31000 students, and over 3500 teaching staff members. University Library (Scientific Library) of Lviv Polytechnic National University is one of the largest and oldest university libraries in Ukraine(it was founded in 1844). The library has about 1 million 810 thousands books and magazines, more than half of the funds is scientific literature. Today the library serves more than 40 000 visitors. "Lviv Polytechnic National University Institutional Repository" (http://ena.lp.edu.ua) – institutional repository of Lviv Polytechnic National University was created on 15 May 2010. Currently repository contains about 32 000 items from different branches of science. The repository collects articles (17215), thesis and thesis abstracts (1079) and conference proceedings(12823). According to http://repositories.webometrics.info the repository is ranked No. 1 in Ukraine three years in a row.
