LXV Konferencja Naukowa, 2019

In the article, the authors presented the results of microbiological air quality studies in selected buildings with additional thermal insulation applied from the inside using a silicate and lime system, as well as the results of a survey study concerning the comfort of use of said buildings. The microbiological air quality studies, conducted in buildings immediately prior to and after the application of additional thermal insulation using silicate and lime sheets, demonstrated a significant decrease in the number of mould spores in interior spaces. This was also reflected in the results of a survey study. The survey study was conducted with users of public and commercial buildings and municipal housing buildings in Krakow. Thanks to the additional insulation applied from inside using the silicate and lime system, all of the utilitarian parameters of internal spaces had improved. The most significant changes concerned parameters like comfort of use, the aesthetic of the spaces and breathing comfort. According to experts, the silicate and lime system was also rated highly in terms of the analysed parameters.

W przypadku remontu i termomodernizacji użytkowanych budynków zabytkowych lub obiektów objętych ochroną konserwatorską, dążenie do uzyskania wartości parametrów charakterystycznych dla budownictwa energooszczędnego, z jednej strony przekłada się na oszczędności eksploatacyjne, z drugiej jednak strony, wiąże się np. z ograniczeniem powierzchni użytkowej, z uwagi na konieczność docieplenia ścian od wewnątrz. Kontrola występowania zagrzybienia w budynkach oraz jego ograniczenie, wymaga całościowego podejścia do procesu budowlanego i eksploatacyjnego, uwzględniającego m.in. aspekty termoizolacji, ogrzewania, wentylacji, materiałów wykończeniowych jak również odpowiedniej konserwacji pomieszczeń. Nadmierny rozwój grzybów pleśniowych w pomieszczeniach użytkowych jest przyczyną problemów zdrowotnych użytkowników oraz pogorszenia się stanu komfortu użytkowania pomieszczeń. Ludzie spędzają coraz więcej czasu w pomieszczeniach, dlatego jakość powietrza jest tak ważna. Jednym z kompleksowych rozwiązań dotyczących poprawy warunków użytkowania pomieszczeń jest zastosowanie systemu dociepleń od wewnątrz płytą silikatowo-wapienną, będącą przedmiotem badań w projekcie pt. „Opracowanie i wdrożenie zintegrowanych metod trwałej likwidacji przyczyn i skutków powstawania pleśni w budynkach o różnym przeznaczeniu i sposobie użytkowania z zastosowaniem nowych kompozycji materiałów oraz technik aplikacyjno-wykończeniowych” (nr wniosku POIR.01.01.01-00-0535/17), zakwalifikowanym do dofinansowania w ramach naboru konkursu nr 3/1.1.1/2017 POIR 2014-2020 ogłoszonego przez NCBR. W artykule przedstawiono jedynie część, spośród obszernych, przeprowadzonych w ramach projektu badań. W niniejszej pracy skupiono się na aspekcie komfortu użytkowania obiektów docieplonych od wewnątrz proponowanym systemem. Ocenę przeprowadzono na podstawie badań czystości mikrobiologicznej powietrza. Podjęto również próbę określenia subiektywnej oceny ogólnego komfortu odczuwanego przez użytkownika. W tym celu przeprowadzono badania sondażowe wśród użytkowników lokali docieplonych proponowanymi płytami silikatowo-wapiennymi. W pierwszym etapie badań laboratoryjnych wyselekcjonowano materiały budowlane, spośród dopuszczalnych, o największej odporności na rozwój grzybów pleśniowych i sprawdzono różne sposoby ich aplikacji w warunkach rzeczywistych. Dokonano analizy sposobu przygotowania podłoży pod montaż płyt silikatowo-wapiennych oraz wykończenia w zależności od rodzaju pomieszczenia i sposobu jego użytkowania. Badania mikrobiologicznej czystości powietrza w wytypowanych obiektach wykonano metodą aspiracyjną z użyciem podłoży mykologicznych: SGA i RBA. W etapie tym poddano ocenie mykologicznej lokale, w których wdrożone zostały rozwiązania w badanym systemie wykończeniowym. Badania polegały na pobraniu próbek powietrza i określeniu czystości mykologicznej przy użyciu metody aspiracyjno-zderzeniowej próbnikiem MB-MAS. Badania stopnia zadowolenia użytkowników docieplonych budynków przeprowadzono na podstawie wywiadów telefonicznych z użytkownikami. Przeprowadzono ankiety z użytkownikami 4 obiektów użyteczności publicznej (pracownicy) (w tym 2 muzea, 2 hostele) oraz 7 mieszkań komunalnych (mieszkańcy), bezpośrednio po dociepleniu pomieszczeń (2/3 tygodnie po) a także z 4 użytkownikami pomieszczeń (mieszkańcy) powyżej 2 lat po dociepleniu od wewnątrz systemem silikatowo-wapiennym. Dodatkowo przeprowadzono wywiady z 4 ekspertami (Inspektorzy Nadzoru Budowlanego) w zakresie oceny parametrów przeprowadzonych inwestycji docieplenia ścian od wewnątrz systemem silikatowo-wapiennym. W pomiarach czystości mikrobiologicznej powietrza, stwierdzono znaczącą różnicę, na korzyść pomieszczeń zabezpieczonych płytami, w poziomie zawartości zarodników pleśni. Biorąc pod uwagę wypowiedzi użytkowników - mieszkańców i pracowników w docieplonych pomieszczeniach, należy zwrócić uwagę na fakt, iż dzięki dociepleniu od wewnątrz wytypowanym systemem, we wszystkich analizowanych przypadkach poprawie uległy wszystkie parametry użytkowe pomieszczeń. Najistotniejszymi zmianami charakteryzowały się parametry takie jak komfort użytkowania, estetyka pomieszczeń oraz komfort oddechowy. Niskie oceny tych parametrów przed dociepleniem są silnie związane z występowaniem w pomieszczeniach mikrogrzybów, powodujących dyskomfort pod względem estetycznym oraz zagrożenie dla zdrowia. Poprawa parametrów cieplnych pomieszczeń oraz skład systemu pozwalają na eliminację czynnika szkodliwego, jakim są mikrogrzyby. Analizując wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu, stwierdzono skuteczność proponowanego systemu silikatowo-wapiennego w zwalczaniu i ograniczaniu występowania grzybów pleśniowych w budynkach. Na uwagę zasługuje również poprawa warunków klimatycznych, akustycznych oraz walorów estetycznych w budynkach po zastosowaniu systemu. Dodatkowo łatwość oraz możliwość stosowania docieplenia od wewnątrz obiektu ma zasadnicze znaczenie w przypadku budynków historycznych, będących pod nadzorem konserwatora zabytków, gdzie docieplenie obiektu z zewnątrz nie zawsze jest możliwe. Korzystne zastosowanie zaproponowanego systemu polega na kompleksowej likwidacji przyczyn oraz zwalczaniu i zabezpieczaniu przed występowaniem grzybów pleśniowych w budynkach. W przypadku stosowania proponowanego systemu nie jest konieczne stosowanie dodatkowych preparatów chemicznych zawierających fungicydy, nierzadko mających również wpływ na samopoczucie i zdrowie użytkowników.

Słowa kluczowe