Open Education Week 2024 - Biblioteka Politechniki Krakowskiej

Open Education Week 2024

Open Education Week 4-8 marca 2024 r.

Przyłączamy się do 12 Open Education Week (Tydzień Otwartej Edukacji), wydarzenia zapoczątkowanego przez społeczność Open Education Global w 2012 roku.
OEW ma na celu podnoszenie świadomości, podkreślenie wagi otwartej edukacji i zaprezentowanie sukcesów z nią związanych. Dostęp do otwartych zasobów edukacyjnych, jest fundamentem rozwoju nauki, przemysłu i innych dziedzin życia. Ilość zgromadzonych danych podlega jednak pewnemu porządkowi, dlatego zasady korzystania z OZE określone są na przykład licencjami. Pomimo, że OZE dostępne są publicznie, mogą być wykorzystywane i przekazywane dalej do wykorzystania, pamiętać należy o podawaniu źródła informacji. Zasoby edukacyjne mogą być szeroko pojmowane, obejmują zarówno dokumenty tekstowe, różnego rodzaju grafiki, filmy, patenty, otwarte dane badawcze jak i otwarte oprogramowanie. OZE to również platformy, na których można te materiały znaleźć. Myśląc o otwartej edukacji, czasami wydaje się, że są to dane zgromadzone tylko dla uczniów, a nie studentów czy naukowców. Nic bardziej mylnego, koncepcja otwierania dostępu do materiałów edukacyjnych pozwala na podniesienie kwalifikacji zawodowych, rozwój zainteresowań czy pomoc w wytyczeniu ścieżki kariery.

Ideą Open Education Week jest szerzenie świadomości, prezentowanie inicjatyw oraz celebrowanie wpływu otwartej edukacji na nauczanie i uczenie się. Dzięki Open Access jesteśmy w stanie wykorzystać doświadczenie i wiedzę innych adaptując je do indywidualnych potrzeb. Przygotowalismy dla Was poradnik, dzięki któremu w przystępnej formie (filmików informacyjnych i instruktażowych) zgłębicie zagadnienia związane z Open Access.

Dowiedz się na czym polega Open Access:
www.youtube.com/watch?v=WgpxeGwfagI&t=29s   
www.youtube.com/watch?v=rbJEARDuFag
www.youtube.com/watch?v=3m6p6w8oOw4
www.youtube.com/watch?v=Xwg32l1G_nQ
www.youtube.com/watch?v=UcXpF8bU714
www.youtube.com/watch?v=qAwr9qnDF7Y

Co zyskujesz dzięki otwartemu dostępowi:
www.youtube.com/watch?v=mBLHT7Zabzk
www.youtube.com/watch?v=km7x1pF9ehk

Jak korzystać z otwartych licencji:
www.youtube.com/watch?v=ouQowkWRlmA
www.youtube.com/watch?v=dCd-nIWm12c
www.youtube.com/watch?v=Ij3_EyNg1dE

Jaką drogę publikowania wybrać:
www.youtube.com/watch?v=TfZa2ihGzQE
www.youtube.com/watch?v=Glf7gIzdekc
www.youtube.com/watch?v=E18fPQ5dkbg

OTWARTE PLATFORMY EDUKACYJNE

Platforma edukacyjna, inaczej narzędzie e-learningowe czy dedykowany kształceniu na odległość system informatyczny (ang. Learning Management System).
Aby sprostać wymaganiom współczesnego e-learningu, platforma edukacyjna powinna spełniać określone funkcje i oferować wiele możliwości takich, jak m.in.: zarządzanie procesem kształcenia, jego monitorowanie (np. śledzenie postępów), raportowanie czy integrację z innymi systemami informatycznymi. Z uwagi na sposób udostępniania zasobów, platformy edukacyjne można podzielić na:

• otwarte (ang. open source): udostępniają wszystkim użytkownikom darmowy i nielimitowany dostęp do zawartości merytorycznej oraz tworzenia nowych treści (np. Moodle. Ich kod źródłowy (np. HTML/CSS) jest znany i może być dowolnie modyfikowany przez programistów;
• zamknięte (indywidualne): udostępniają dostęp do materiałów dydaktycznych i wszystkich funkcji tylko członkom konkretnych grup. Przykładem są systemy informatyczne zaprojektowane do wspomagania procesu dydaktycznego określonej uczelni (np. Delta PK);
• komercyjne: funkcje oraz materiały zawarte na platformie są dostępne tylko dla użytkowników, którzy opłacą dostęp. Zakres funkcji i narzędzi takiej platformy (np. WebCT) jest różny i zależy od wymagań i dostępnego budżetu zleceniodawcy.

WYBRANE OTWARTE PLATFORMY EDUKACYJNE

SERWISY POLSKIE

• NAVOICA to ogólnodostępna polska platforma edukacyjna oferująca darmowe kursy typu MOOC (Massive Online Open Courses). Platforma powstała z inicjatywy Ministerstwa Edukacji i Nauki, a za jej rozwój technologiczny odpowiedzialny jest Ośrodek Przetwarzania Informacji - Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB). Dostępne kursy są tworzone przez kadrę dydaktyczną związaną z polskimi uczelniami i ośrodkami edukacyjnymi, co gwarantuje ich wysoki merytoryczny poziom. Z kursów mogą korzystać wszyscy, którzy pragną się uczyć, bez względu na wiek i miejsce zamieszkania, co wpisuje się w nowoczesne trendy kształcenia ustawicznego.
• *Ciekawostka: nazwa platformy pochodzi od Nawojki, która zgodnie z legendą była pierwszą polską studentką (źródło: https://navoica.pl/faq)
• Platforma Open AGH uruchomiona została na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w 2010 r. jako pierwsze w Polsce repozytorium otwartych zasobów edukacyjnych. Zgodnie z informacjami podanymi na stronie, w serwisie dostępne są kursy, skrypty, testy, ćwiczenia, prezentacje i symulacje z 19 obszarów wiedzy. Dodatkowo, za pośrednictwem serwisu, Centrum e-Learningu AGH udostępnia akademickie e-podręczniki. Wysoki poziom merytoryczny, bogactwo treści oraz szeroka możliwość dalszego wykorzystania i przetwarzania decydują o popularności platformy (wg statystyk dostępnych na stronie www z materiałów edukacyjnych AGH miesięcznie korzysta ponad 4500 użytkowników). Licencja: CC BY-NC-SA.
• eSEZAM to platforma Otwartych Zasobów Edukacyjnych Politechniki Warszawskiej. Repozytorium działa od 2020 roku i zawiera materiały dydaktyczne przygotowane przez wykładowców PW związane z tematyką przedmiotów prowadzonych w ramach programu studiów w zakresie Automatyki i Robotyki, Elektroniki i Telekomunikacji. Podstawowym elementem repozytorium jest moduł dydaktyczny. Moduły mogą być łączone w bloki (tematyczne). Poza materiałem wykładowym (prezentacje) moduły zawierają przykładowe, rozwiązane problemy praktyczne (zadania, projekty) oraz testy samooceny, pozwalające użytkownikowi na sprawdzenie stopnia zrozumienia/opanowania wiedzy. Dostęp do wszystkich materiałów zamieszczonych na platformie jest otwarty i nie wymaga logowania.
• PoliTEKA to platforma z Otwartymi Zasobami Edukacyjnymi Politechniki Krakowskiej. Powstała w ramach projektu „Programowanie doskonałości – PK XXI 2.0. Program rozwoju Politechniki Krakowskiej na lata 2018-22” i działa od września 2019 roku. Za jej zarządzanie i rozwój odpowiada Centrum e-Edukacji PK. Aktualnie na platformie znajdują się materiały (prezentacje, webinaria, krótkie filmy instruktażowe) przygotowane przez dydaktyków PK a związane z tematyką przedmiotów prowadzonych na wybranych kierunkach studiów. PoliTEKA zawiera również zestawy kursów dla kandydatów na studia w ramach współpracy uczelni ze szkołami średnimi. Uwaga: niektóre materiały prezentowane na platformie PoliTEKA zawierają odsyłacze do zindywidualizowanej platformy e-learningowej Politechniki Krakowskiej Delta PK, do której wymagane jest logowanie.
• Algorytmika stosowana – krótkie opisy i materiały do 19 wykładów, które odbywały się na wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. Wykłady dotyczą rozmaitych zagadnień algorytmiki w ujęciu stosowanym, zawierają teoretyczne uzasadnienia algorytmów. Materiały przeznaczone są przede wszystkim dla studentów, którzy posiadają już pewne doświadczenie algorytmiczne i programistyczne. Licencja: CC BY-NC-ND.
• Fizyka dla szkół wyższych w 3 tomach – darmowy podręcznik akademicki do fizyki ogólnej od OpenStax Polska.
• Fizyka wobec wyzwań XXI w. – Uniwersytet Warszawski – projekt udostępnia materiały dydaktyczne opracowywane w ramach działań finansowanych przez Program Operacyjny Kapitał Ludzki i adresowane do studentów kierunków Zastosowanie Fizyki w Biologii i Medycynie. Zawiera otwarte materiały z technologii informacyjnej, fizyki, matematyki, chemii, biologii, analizy danych, encefalografii. Materiały to skrypty wykładów, ćwiczenia i zaawansowane zadania. Licencja: CC BY-SA.
• Otwarte zasoby edukacyjne – UMK – otwarte artykuły popularnonaukowe oraz darmowe kursy e-learningowe.
• Otwarte Zasoby edukacyjne Politechniki Łódzkiej – kursy z fizyki i matematyki.
• Otwarte Zasoby Edukacyjne Politechniki Warszawskiej – materiały dydaktyczne z zakresu automatyki, robotyki, elektroniki i telekomunikacji oraz dziedzin związanych z ideą Przemysłu 4.0. Licencja: CC BY-NC.
• Otwarte zasoby edukacyjne Politechniki Wrocławskiej – kursy wideo z wykładami i ćwiczeniami z zakresu matematyki, fizyki i informatyki. Licencja: CC BY-NC-ND.
• Portal Otwarte Zasoby – katalog otwartych zasobów od grafik i zasobów dziedzictwa narodowego po scenariusze lekcji, e-podręczniki opracowany przez Kamila Śliwowskiego z KOED.
• Przedsiębiorczość dla Ambitnych – podręcznik i platforma e-learningowa zawierające wiedzę niezbędna do przygotowania koncepcji i uruchomienia biznesu. Zawiera też dodatkowe materiały i przykłady, szczegółowe rozwinięcie wielu praktycznych kwestii, elektroniczne narzędzia i formaty pozwalające na założenie i rozruch nowej firmy. Portal jest też jednocześnie narzędziem do prowadzenia zajęć z przedsiębiorczości w szkołach wyższych. Licencja: CC BY-SA.
• Uniwersytet Jagielloński bez granic – darmowe i otwarte materiały i kursy przeznaczone dla wszystkich zainteresowanych.
• Wirtualny Uniwersytet – projekt Akademii Leona Koźmińskiego i Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki – otwarte kursy wprowadzające do przedmiotów akademickich, realizowanych na poziomie studiów I i II stopnia, na kierunkach: ekonomia, prawo, finanse, socjologia oraz informatyka.

SERWISY ZAGRANICZNE

• OER Commons – cyfrowa biblioteka gromadząca otwarte zasoby edukacyjne.
• MIT OpenCourseWare – kursy Massachusetts Institute of Technology.
• OpenStax – inicjatywa Rice University, w ramach której udostępniane są otwarte podręczniki akademickie, w Polsce podręczniki tłumaczy i wydaje Fundacja OpenStax Poland, Licencja: CC-BY.
• CCC (Community College Consortium) for OER – zapewnia zasoby, wsparcie i możliwości współpracy w zakresie nauki, planowania i wdrażania otwartych programów edukacyjnych na uczelniach społecznych i technicznych. Działania obejmują dzielenie się najlepszymi praktykami poprzez regularne seminaria internetowe, imprezy internetowe i konferencje; prowadzenie aktywnej listy emailowej dla społeczności w celu uzyskania aktualnych wiadomości, pomysłów i wsparcia, podnoszenie świadomości na temat otwartej edukacji i jej korzyści.
• Conversational American English/Textbook – wolny podręcznik do nauki konwersacji w języku angielskim. Składa się z zestawu ćwiczeń i poleceń, uzupełnionych o teksty i materiały, z którymi należy się zapoznać. Zbudowany w oparciu o wolne zasoby. Domena publiczna.
• Coursera – platforma edukacyjna dla szkolnictwa wyższego, na której znajdują się kursy zawierające wykłady wideo, ćwiczenia, zadania domowe i fora dyskusyjne. Wiele kursów jest bezpłatnych. Kursy płatne zapewniają dodatkowe quizy i projekty, a także możliwość otrzymania certyfikatu. Z Courserą współpracuje ponad 200 uniwersytetów.
• edX – założona przez Harvard and MIT USA platforma open-source, zawierająca kursy z zakresu informatyki, inżynierii, psychologii, elektroniki, biologii, marketingu, nauki języka i edytorstwa.
• Libre Text – otwarte e-podręczniki z zakresu chemii, biologii i matematyki. Licencja: CC-BY-NC-SA.
• Open Culture – platforma zawierająca otwarte kursy, nagrania audio i ebooki i filmy.
• Open Education Consortium – wolne i otwarte publikacje, stanowiące wysokiej jakości materiały edukacyjne dla szkół i uczelni, zamieszczone w serwisie światowej społeczności, propagującej otwartą edukację.
• Platforma Open Educational Resources Commons – zajmuje się promocją otwartych zasobów edukacyjnych. Zawiera ponad 50 tys.otwartych zasobów, jak pełne kursy uniwersyteckie, interaktywne mini-wykłady i symulacje, adaptacje istniejących otwartych materiałów, otwarte podręczniki, plany lekcji, arkusze i działania. Narzędzia tej platformy to:
  • wyszukiwarka,
  • Discover – podziały dziedzinowe,
  • Discover Our Network Hubs.
• OpenIntro – otwarte cyfrowe podręczniki akademickie z zakresu statystyki i matematyki oraz pomoce dydaktyczne (laboratoria, filmiki). Licencja: CC uznanie autorstwa na tych samych warunkach.
• PheT Inteactive Simulations – biblioteka interaktywnych symulacji z zakresu fizyki, chemii, biologii, matematyki i nauk o Ziemi. Część materiałów przetłumaczona na język polski. Licencja: CC-BY.
• Saylor Academy Open Textbooks – internetowe kursy uniwersyteckie z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i ścisłych. 28 tys. obiektów edukacyjnych – eseje, podręczniki, filmy, narzędzia. Na licencji CC-BY.
• TED.com – wykłady, konferencje naukowe Sopling Foundation z wielu dziedzin, z napisami w języku polskim lub możliwością dodania takich napisów. Licencja: CC BY-NC-ND.

Żródło: www.buw.uw.edu.pl/dla-nauki/otwarta-nauka/otwarte-zasoby-edukacyjne/