Polityka otwartego dostępu do danych badawczych
16 lipca 2025 roku Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zatwierdził dokument pt. Polityka otwartego dostępu do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych, którego celem jest zwiększenie dostępności danych naukowych, wspieranie innowacji, rozwój współpracy międzynarodowej oraz efektywne i przejrzyste wykorzystywanie środków publicznych, co ma przyczynić się do przyspieszenia rozwoju nauki i budowania zaufania do badań finansowanych z funduszy państwowych.
Polityka otwartego dostępu zakłada, że wszystkie dane z projektów finansowanych ze środków publicznych powinny być udostępniane w sposób otwarty, zrozumiały i zgodny z obowiązującymi standardami, o ile nie naruszają przepisów dotyczących prywatności, bezpieczeństwa ani praw własności intelektualnej. Podkreślono znaczenie wysokiej jakości danych – uporządkowanych, trwałych i możliwych do ponownego wykorzystania. Polityka równoważy otwartość z ochroną interesów badaczy i instytucji, promując jednocześnie współpracę międzynarodową i globalną wymianę wiedzy.
Planowane działania:
- monitoring i raportowanie – instytucje finansujące będą kontrolować przestrzeganie zasad i terminy udostępniania danych,
- infrastruktura – powstanie Krajowy Magazyn Danych do gromadzenia i udostępniania danych badawczych,
- szkolenia – badacze i instytucje otrzymają wsparcie edukacyjne, by sprawnie wdrażać nowe standardy.
Nowa polityka promuje otwartość w nauce, dążąc do stworzenia nowoczesnego, dostępnego i międzynarodowego środowiska badawczego, przy jednoczesnym poszanowaniu ochrony danych i praw autorskich. Choć wyznacza kierunek działań i określa kluczowe cele, stanowi jedynie ramową mapę drogową, której skuteczne wdrożenie wymaga dalszych regulacji, konkretnych rozwiązań oraz aktywnego zaangażowania instytucji naukowych i finansujących.
Pełny dokument dostępny na stronie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nowe okno)