Wstęp - Biblioteka Politechniki Krakowskiej

EN UA

Treść główna podstrony

Wstęp

aktualizacja

Politechnika Krakowska otrzymała dofinansowanie w wysokości blisko 5 mln zł na realizację projektu Europejskie Dziedzictwo Techniczne – upowszechnianie historycznych i współczesnych publikacji z zakresu nauk technicznych w innowacyjnym środowisku informatycznym. Realizacja projektu możliwa jest w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Poddziałanie 2.3.1 „Cyfrowe udostępnienie informacji sektora publicznego ze źródeł administracyjnych i zasobów nauki”.
Projekt zakłada udostępnienie najstarszych wydań wyodrębnionych z historycznych zbiorów Biblioteki Politechniki Krakowskiej oraz kolekcję czasopism z XIX i XX w. pochodzących ze zbiorów Akademii Górniczo-Hutniczej.  Przy wyborze kierowano się unikatowością zbiorów, ich brakiem cyfrowej wersji w otwartym dostępie. Przystosowanie kolekcji do cyfrowej i sieciowej rzeczywistości  przyczyni się do pokonania bariery czasu i przestrzeni.                                    

Spośród zbiorów Biblioteki Politechniki Krakowskiej digitalizacji zostanie poddana kolekcja „Lwowiana” (656 tytułów) oraz kolekcja druków wydanych w XVIII–XX w. (4893  tytułów). Kolekcja „Lwowiana” stanowi zbiór o ogromnych wartościach merytorycznych, księgozbiór jest pierwszorzędnym, choć nie zawsze docenianym, źródłem wiedzy o dziedzictwie historycznym i kulturowym społeczeństwa polskiego końca XIX i pierwszej połowy XX wieku. Na kartach druków znaleźć można wiele cennych informacji, będących odbiciem dziejów uczelni i osób z nią związanych (ekslibrisów, pieczątek, odręcznych podpisów, notatek czy dedykacji autorskich). Zakres tematyczny zbiorów związany jest z architekturą, historią sztuki, inżynierią lądową i wodną oraz mechaniką  - ówczesnymi potrzebami wydziałów i kierunkami studiów na Politechnice Krakowskiej.

Druga, wyodrębniona spośród zbiorów Biblioteki PK, kolekcja druków wydanych w XVIII–XX w., pochodzi w większej części z księgozbioru zabezpieczonego (w jej obrębie znajdują się książki ze znakami własnościowymi nieistniejących już instytucji, szkół ziem obszaru kultury niemieckiej). Tematyka zbiorów to architektura, historia sztuki, nauki techniczne i przyrodnicze, budownictwo lądowe oraz najliczniej reprezentowane nauki dotyczące budownictwa wodnego. Znaczna ilość pozycji z dziedziny hydrotechniki pochodzi z biblioteki CK Pruskiego Ministerstwa Robót Publicznych (KK Preussische Ministerium für öffentliche Arbeiten). W zbiorach Biblioteki PK oprócz wydań europejskich są również wydawane w Azji i Ameryce. Wśród kolekcji cenny zasób stanowią zbiory ikonograficzne (albumy, ryciny, fotografie, ekslibrisy), obszerne wydawnictwa informacyjne, materiały z konferencji i kongresów, wydawnictwa albumowe mające przede wszystkim wartość dokumentalną, zwłaszcza te przedstawiające widoki nieistniejących już zabytków architektury „ziem zachodnich” (ogólne widoki miast, plany, poszczególne budowle, wyposażenie budynków).
Wybrane do udostępnienia w ramach projektu historyczne czasopisma pochodzące ze zbiorów Biblioteki Głównej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (498 numerów) to: Oleum (1935-39.), Dźwignia (1877-1882), Czasopismo Górniczo-Hutnicze (1916-1920), Przegląd Górniczo-Hutniczy (1907).
Zbiory, w zakresie podanych roczników, nie zostały do tej pory zdigitalizowane. Tematyka techniczna dominująca w artykułach stanowi cenne źródło informacji dla badaczy historii techniki.
Upowszechnienie kolekcji objętych projektem stanowić będzie doskonałe źródło wiedzy o dziedzictwie historycznym, kulturowym i naukowym, nie tylko Polski, ale także ówczesnej Europy. Efektem realizowanego projektu będzie wzbogacenie nauki i upowszechnianie wiedzy z zakresu rozwoju nauk technicznych, przyrodniczych, architektury, sztuki, historii, kulturoznawstwa, bibliotekoznawstwa i bibliofilstwa.
Z całości kolekcji około 80 % druków posiada znaki własnościowe: ekslibrisy, pieczątki i odręczne podpisy, notatki, dedykacje autorskie i od wydawców. Ponadto pieczątki nieistniejących już antykwariatów, księgarń, zakładów introligatorskich, bibliotek i instytucji kulturalnych, ceny książek i opraw.
W przypadku kolekcji Lwowiana dominuje język polski. Natomiast w kolekcji druków wydanych w XVIII–XX w. przeważa język niemiecki, w tym publikacje drukowane różnymi odmianami czcionki gotyckiej. Cennym uzupełnieniem książek z kolekcji, głównie tych z zakresu hydrotechniki i architektury, są bogate materiały ilustracyjne, w formie map, planów, projektów, rycin, fotografii. Wartość kolekcji podnoszą zachowane oryginalne, niekiedy bogato zdobione oprawy.
Celem projektu jest usunięcie barier utrudniających dostęp do tak wartościowej literatury. W związku z ograniczonym dostępem do zasobów kolekcji istotne jest ich opracowanie w systemie Koha (utworzenie rekordów bibliograficznych w standardzie MARC), udostępnienie w Centralnym Katalogu Zbiorów Polskich Bibliotek Naukowych NUKAT, profesjonalna digitalizacja i rozpowszechnienie w sieci – opracowanie metadanych w standardzie DublinCore oraz nieograniczone udostępnienie szerokiemu gronu odbiorców.
Projekt EDT skierowany jest do międzynarodowej społeczności akademickiej, społeczności polskich i zagranicznych instytutów naukowo-badawczych, badaczy, specjalistów, uczniów oraz globalnej społeczności wirtualnej.