Konferencja Otwarte Zasoby Wiedzy
15 - 17 czerwca 2011
Ogólnopolska Konferencja Naukowa Otwarte Zasoby Wiedzy - nowe zadania uczelni i bibliotek w rozwoju komunikacji naukowej (Kraków, Zakopane)
Biblioteka Politechniki Krakowskiej (PK) zorganizowała ogólnopolską konferencję naukową „Otwarte zasoby wiedzy - nowe zadania uczelni i bibliotek w rozwoju komunikacji naukowej”. Obrady konferencji, nad którą patronat sprawowali Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Barbara Kudrycka i Rektor Politechniki Krakowskiej, prof. Kazimierz Furtak, toczyły się 15–17 czerwca 2011 r. w Krakowie i Zakopanem. Konferencję zainaugurował Rektor Politechniki Krakowskiej, prof. Kazimierz Furtak. W części oficjalnej głos zabrał podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego - dr hab. prof. UW Zbigniew Marciniak, który stwierdził, że „otwieranie” zasobów nauki jest kwestią cywilizacyjną i zmienia warunki uprawiania działalności naukowej oraz że otwartość dotyczy także dydaktyki, a rola bibliotek w oswajaniu naukowców z otwartym dostępem do zasobów wiedzy jest nie do przecenienia. Mówca wyraził nadzieję, że open access stanie się codziennością i z zadowoleniem podkreślił, że konferencja odbywa się w Krakowie - w miejscu narodzin szkolnictwa wyższego w Polsce. Najważniejsze cele konferencji przedstawił Dyrektor Biblioteki PK, mgr Marek Górski, który zwrócił uwagę na to, że tworząc i pracując teraz, tworzymy i pracujemy dla przyszłości. To wielkie zobowiązanie zarówno wobec współczesnych, jak i przyszłych pokoleń, osób, które wprawdzie nie są jeszcze w pełni ukształtowanymi odbiorcami dóbr nauki, mają już jednak świadomość (chociażby ogólną) możliwości, jakie oferuje im współczesna technika. Na dowód zadedykował uczestnikom konferencji krótki film, w którym kilkuletnia dziewczynka, określająca siebie mianem pokolenia epoki cyfrowej, przedstawiła swoje oczekiwania wobec nowoczesnej biblioteki w epoce cyfrowej. Podczas otwartej sesji plenarnej „Nowoczesna komunikacja naukowa - kierunki rozwoju”, moderowanej przez mgr Bożenę Bednarek-Michalską, członka Prezydium Koalicji Otwartej Nauki, z referatem System komunikacji naukowej w Polsce wystąpił prof. Marek Niezgódka z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW (omówił również europejskie programy strategiczne). Dr hab. inż. Witold Żukowski, prof. Politechniki Krakowskiej, w swoim wystąpieniu Wspomaganie e-learningu otwartymi zasobami cyfrowymi wyraźnie opowiedział się za nauczaniem metodą mieszaną (blended learning). Z kolei prof. Ryszard Tadeusiewicz z Akademii Górniczo-Hutniczej - również w imieniu prof. Jana Kusiaka, Dyrektora Centrum e-Learningu AGH - podjął temat otwartych zasobów edukacyjnych w kontekście korzyści, problemów i dobrych praktyk. Zwrócił uwagę na związane z nimi kontrowersje, ale sam zdeklarował się jako gorący zwolennik otwierania zasobów nauki. Dr Edyta Witka-Jeżewska z Politechniki Gdańskiej, występująca z upoważnienia prof. Jana Rachonia, który ze względu na zwołane posiedzenie Senatu RP nie mógł osobiście wystąpić na konferencji, przedstawiła koordynowany przez Politechnikę Gdańską projekt „Platforma wiedzy naukowo-badawczej uczelni Trójmiasta”. W dyskusji podsumowującej sesję podkreślano potrzebę otwierania zasobów wiedzy, konieczność zmiany mentalności twórców i wyraźnie zaznaczono rolę bibliotek jako instytucji kształtujących przekonanie użytkowników o znaczeniu open access. W drugiej części tej sesji opinie naukowców na temat publikowania w modelu open access na podstawie badań prowadzonych w ramach projektu SOAP (Study of Open Access Publishing) przedstawiła mgr inż. Marzena Marcinek z Biblioteki PK, a referat dotyczący kontrowersji i wątpliwości towarzyszących publikowaniu w tej formule wygłosił dr hab. Remigiusz Sapa z Uniwersytetu Jagiellońskiego (Konflikty w obszarze pośredniczenia w komunikacji naukowej: interesy i ideologia). 16 i 17 czerwca obrady konferencji przeniesiono z Krakowa do Zakopanego. Prezentowane tam referaty dotyczyły zagadnień związanych z organizacją, zarządzaniem, archiwizowaniem i znaczeniem otwartych zasobów wiedzy oraz biblioteki naukowej jako komponentu nowoczesnego środowiska naukowego. Zamykając konferencję, dyrektor Biblioteki PK wyraził nadzieję, że wnioski wynikające z przedstawianych referatów i towarzyszącej im, nieraz burzliwej, dyskusji każdy z uczestników spożytkuje dla dobra i rozwoju otwartego dostępu do zasobów wiedzy. Podkreślił, że występująca wśród uczonych rezerwa co do tej formuły publikowania wynika z obawy przed naruszaniem praw autorskich oraz z braku świadomości, jakie korzyści może ona przynieść twórcom. A wystarczy wymienić tylko widoczny w wielu badaniach wzrost liczby cytowań publikacji autorów, którzy zdecydowali się publikować w modelu OA. Łącznie podczas konferencji wygłoszono 25 referatów oraz przedstawiono 7 posterów. Uczestniczyło w niej 150 osób. Jednym z patronów medialnych konferencji był EBIB.