Tydzień Otwartego Dostępu
Tydzień Otwartego Dostępu 21-27.10.2024 r.
„Społeczność nad komercjalizacją”
W dniach 21 - 27 października 2024 r. świętowaliśmy Międzynarodowy Tydzień Otwartego Dostępu pod hasłem "Społeczność nad komercjalizacją". Temat przewodni wynika z potrzeby „priorytetowego podejścia do otwartego nauczania, które najlepiej służy interesom społeczeństwa i wspólnoty akademickiej” (www.openaccessweek.org/(nowe okno)).
Politechnika Krakowska od lat wdraża rozwiązania wspierające otwartą naukę, poczynając od wprowadzenia Polityki Otwartego Dostępu, utworzenia Repozytorium publikacji (zielona droga publikowania) i Repozytorium Danych Badawczych(nowe okno), a także umożliwiając pracownikom naukowym korzystanie z programów otwartego publikowania finansowanych w ramach licencji krajowych.
Open Access oczami naszych użytkowników
Modele otwartego publikowania:
- Diamond Open Access (diamentowy otwarty dostęp, droga diamentowa) – otwarty dostęp do treści czasopism dla wszystkich zainteresowanych, przy czym model biznesowy zakłada, iż czasopismo nie pobiera opłat autorskich APC (Article Processing Charge), a koszty redakcyjne pokrywają instytucje, uniwersytety, ośrodki badawcze, muzea, biblioteki czy towarzystwa naukowe związane z danym czasopismem.
- Gold Open Access (złoty otwarty dostęp, droga złota) – otwarty dostęp dla wszystkich zainteresowanych; wydawca zapewnia bezpłatny dostęp do wszystkich artykułów na stronie internetowej czasopisma, jednak opłata APC (Article Processing Charges) musi zostać uiszczona przez autora lub instytucję finansującą.
- Green Open Access (zielony otwarty dostęp, droga zielona) – otwarty dostęp w ramach repozytorium, w którym autor sam zamieszcza preprint lub postprint swojej publikacji (zgodnie z umową zawartą z wydawcą).
RODBUK
Polecamy, wpisującą się w politykę otwartej nauki (Open Science), publicznie dostępną platformę deponowania zbiorów danych badawczych RODBUK. Umożliwia ona pracownikom naukowym, doktorantom i studentom realizującym projekty badawcze deponowanie, archiwizację i udostępnianie danych z różnych dyscyplin i w różnych formatach.
RODBUK powstał w ramach współpracy 6 uczelni krakowskich: Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie.
To pierwsze w Polsce repozytorium, które przyjęło rozproszony model działania. Każda uczelnia biorąca udział w projekcie administruje własną instancją systemu, a wszystkie zasoby danych badawczych widoczne są dla użytkowników we wspólnym agregatorze https://rodbuk.pl(nowe okno).
CRIS PK
Portal zarządzania wiedzą - CRIS PK (nowe okno) jest narzędziem do gromadzenia, archiwizowania i prezentowania informacji o potencjale naukowym Politechniki Krakowskiej, w szczególności z naciskiem na otwarty dostęp. Portal umożliwia udostępnianie dorobku naukowego, dzieł artystycznych, a także aktywności i osiągnięć zawodowych pracowników, doktorantów oraz studentów uczelni. Znajdziemy tam również dane dotyczące publikacji, danych badawczych i doktoratów, które zostały "otwarte" w ramach polityki otwartego dostępu.
Obecnie autorzy z Politechniki Krakowskiej "otworzyli" ponad 14 500 publikacji, ponad 400 doktoratów oraz 18 zestawów danych badawczych, w tym 10 udostępnionych w macierzystym repozytorium RODBUK.
Na spotkaniu mozna było dowiedzieć się jak w pełni wykorzystać narzędzia, które mogą ułatwić pracę naukową i zwiększyć widoczność osiągnięć! Poruszone zostały zagadnienia:
- Ewidencji działalności naukowej: jak skutecznie gromadzić dane o publikacjach i wynikach badań,
- Budowania wizerunku naukowego: jak prezentować swoje osiągnięcia i zwiększyć rozpoznawalność zarówno Twoją, jak i Uczelni,
- Ewaluacji: jak CRIS może wspomagać proces oceny pracowników i dyscyplin na PK, podnosząc ich efektywność.
Polecamy audycję "Jedna Biblioteka, wiele możliwości" poświęconą Wydarzeniu.