Zagrożenia
aktualizacja
Przykłady działań nieetycznych i oszustw publikacyjnych, które grożą naukowcom:
Predatory publishing (drapieżne publikowanie, write-only publishing, deceptive publishing) - model biznesowy wydawnictw (obecnie najczęściej w otwartym dostępie), polegający na pobieraniu opłat od autorów za usługi odbiegające od powszechnie uznawanych dobrych praktyk redakcyjnych i wydawniczych, jakie świadczą legalne czasopisma naukowe (np. bez sprawdzania artykułów pod względem jakości i legalności), .
Strony takich wydawców zwykle zawierają wprowadzające w błąd informacje, charakteryzuje je brak przejrzystości,a wydawcy stosują agresywne i masowe praktyki akwizycyjnye.
Drapieżny wydawca:
-
wyłudza teksty naukowe, żądając wysokich opłat za ich szybkie opublikowanie;
-
faktyczne koszty publikacji często są znacznie wyższe od deklarowanych;
-
twierdzi, że recenzuje i edytuje publikacje, ale w rzeczywistości tego nie robi;
-
nie poddaje artykułów procedurom recenzyjnym lub proces recenzowania jest niewłaściwy;
-
nie sprawdza, czy publikacja nie jest plagiatem;
-
agresywnie pozyskuje publikacje i przedstawicieli do rad redakcyjnych;
-
zawyża wartości wskaźników oceny czasopism i/lub zamieszcza wyymyślone wskaźniki jakości.
Vanity press - model wydawniczy, w którym autor płaci za publikację swojej pracy, a wydawca nie realizuje procesu wydawniczego charakterystycznego dla publikacji naukowych, tj. nie zapewnia recenzji, korekty, składu, usług marketingowych ani dystrybucji; źródłem jego przychodów są opłaty pobierane od autorów na początku procesu wydawniczego
-
wydawca nie obiecuje recenzji i nie przeprowadza kontroli jakości;
-
nie zajmuje się redakcją, a autorzy są zdani na samodzielne formatowanie i sprawdzanie pisowni;
-
autorzy płacą za publikację swoich prac pieniądzmi albo prawami autorskimi do publikacji;
-
prace są publikowane w punktach sprzedaży self-publishing;
-
wydawca zwykle obiecuje autorom udział w zyskach, ale fizyczne kopie książek mają bardzo wysokie ceny i na ogół nie są drukowane / sprzedawane
Vanity press zazwyczaj celuje w młodych naukowców bez doświadczenia, którzy dopiero co ukończyli studia i napisali pracę dyplomową. Wydawca często oferuje publikację ich pracy w formie książkowej za darmo.
Jeśliby jednak autor chciał później opublikować swoje badania w formie pracy naukowej, z reguły nie może tego zrobić ze względu na umowę prawną z vanity press.
Jeśliby jednak autor chciał później opublikować swoje badania w formie pracy naukowej, z reguły nie może tego zrobić ze względu na umowę prawną z vanity press.
Drapieżni wydawcy i "vanity press" zazwyczaj działają legalnie, ale nieetycznie i często nieuczciwie.
Hijacked journals / websites (czasopisma / strony www o skradzionej tożsamości) - duplikaty lub fałszywe strony internetowe prawdziwych czasopism, wykorzystujące tytuł, numer ISSN i inne informacje o renomowanym czasopiśmie, zwykle tworzone w celu wyłudzenia pieniędzy. Ich wydawcy działają nieuczciwie i nielegalnie.
Oszuści
-
podszywają się pod czasopisma naukowe, wyłudzają teksty i pieniądze;
-
podrabiają oficjalne strony wydawców i rzetelnych czasopism naukowych, wykorzystują ich tytuły, stopki wydawnicze, identyfikatory DOI, ISSN, skład redakcji;
-
wykazują w składzie redakcji nazwiska wybitnych naukowców z danej dziedziny, którzy często nawet o tym nie wiedzą;
-
podają nieprawdziwe dane dotyczące czasopisma;
-
przywołują wskaźnik określany jako „IF”, ale nie mający nic wspólnego z cytowaniami z bazy Web of Science - czasem zaznaczją że IF jest oparty o wewnętrzne wyliczenia i „niezależne” rankingi przeprowadzone przez wydawnictwo;
-
podają różne wariacje nazwy wskaźnika, takie jak: International IF, Influence IF czy mało czytelne dopiski/zastrzeżenia o podstawie obliczenia wskaźnika IF dla danego tytułu;
-
podają jako aktualne wartości wskażników lat ubiegłych, wtedy gdy czasopismo posiadało znacznie wyższy wskaźnik.
Podobne przekłamania dotyczą indeksowania czasopisma w bazach danych. Np. w bazach można znaleźć tylko starsze numery danego tytułu, tymczasem aktualne numery nie spełniają wymogów (technicznych lub merytorycznych) indeksowania w bazie, przez co prace w nich opublikowane nie są widoczne i możliwe do odnalezienia.
Fałszywe strony www wyglądają bardzo przekonująco – pod względem wizualnym naśladują strony kopiowanych wydawnictw.
Czasopisma, którym skradziono tożsamość często same umieszczają na swoich stronach ostrzeżenia przed oszustami lub wyraźnie się od nich odcinają; niestety, oszuści postępują podobnie.